Vitamine B12 (cobalamine)

Vitamine B12, ook wel cobalamine genoemd, is een wateroplosbare vitamine die behoort tot het vitamine B-complex. Vitamine B12 komt voor in verschillende vormen zoals adenosylcobalamine, methylcobalamine, cyanocobalamine. Vitamine B12 dient dagelijks voldoende beschikbaar te worden gesteld door voeding van hoge kwaliteit of via suppletie.

Doordat vitamine B12 is betrokken bij veel biochemische processen in het lichaam is deze essentieel voor een goede gezondheid. Deze vitamine komt alleen voor in dierlijke producten. Een te kort aan vitamine B12 komt geregeld voor, maar vegetariërs kunnen hier meer last van hebben vooral als zij ook geen eieren en andere zuivelproducten gebruiken.

De meeste plantaardige bronnen van vitamine B12 bevatten analoog cobalamine deze is niet werkzaam in ons lichaam en kunnen wij dan ook niet gebruiken.  Een enkele uitzonderingen zijn is Chlorella en zeewier zoals nori wel de werkzame variant van vitamine B12 in de vorm van cobalamine bevatten.

Ook micro-organismen in de bodem produceren vitamine B12. Maar ook twee groepen micro-organismen in onze dunne darm kunnen dit namelijk Pseudomonas en Klepsiella sp. Wat wel essentieel is om een optimale darmflora en darmfunctie te hebben wat bij de meeste mensen niet het geval is.

Wanneer men problemen met de maag heeft of een slechte functionerende maag is de opname van vitamine B12 vaak te laag. Dit komt doordat het maagslijmvlies beschadigd is en er te weinig tot geen productie van maagsap plaats vindt. Met als gevolg dat er geen intrinsieke factor wordt geproduceerd. De intrinsieke factor zorgt namelijk voor de opname van vitamine B12 in de dunne darm. Ook enzymen die door de alvleesklier worden geproduceerd spelen een rol bij de binding van vitamine B12 aan de intrinsieke factor.

Het is daarom essentieel om een goede alvleesklier- en enzymenwerking te hebben. Een goede stofwisseling is ook belangrijk. Een traag werkende schildklier heeft namelijk ook weer invloed op de afscheiding van maagsap en intrinsieke factor.

Vitamine B12 is betrokken bij het metabolisme van koolhydraten, eiwitten en vetten. En is mede van toepassing bij vitamine A, B5, C, foliumzuur, en ijzer. Ook is vitamine B12 belangrijk bij de productie van DNA. Vitamine B12 is ook nodig bij het ontgiften van chemische bestrijdingsmiddelen zoals insecticiden.  Met name de biologische actieve co-enzymatische vorm methylcocalamine zorgt voor deze ontgifting doordat het een belangrijke methyldonor is. Een andere biologische actieve co-enzymatische vorm is adenosylcobalamine. Voor beide is er geen omzetting meer nodig in het lichaam waardoor deze direct beschikbaar zijn.

Vitamine B12 is verder onder andere nodig voor de bescherming van de zenuwcellen, speelt een rol bij de vorming van rode bloedcellen en is noodzakelijk voor de celdelingsprocessen zeker bij zwangere vrouwen. Het verlaagt het niveau van de in het bloed of urine voorkomende homocysteïne, bevordert het afweersysteem en verbetert de kwantiteit en kwaliteit van sperma.

Het te kort aan vitamine B12 kan onder andere leiden tot bloedarmoede, chronische vermoeidheid, verminderde reflexen loomheid in armen en benen, tintelingen in handen en voeten, problemen met lopen en spreken, branderige tong, zere en of ontstoken ogen, haaruitval, menstruatie klachten, gevoelsstoornissen in de zenuwen, zenuwbeschadigingen, sneller last van bacteriële infecties, verminderd korte termijn geheugen, snel koud zijn, psychische problemen zoals depressie, nervositeit, dementie en verwardheid, verminderde concentratie en verlies van eetlust.

Voeding waar vitamine B12 in voorkomt zijn vette vis, oester, mosselen, kreeft, lever, eieren, vlees, wild, konijn, zuivelproducten, chlorella, zeewier zoals nori.